لوله های API سپاهان ( فولادهای API ) کاربردهای فراوان و گسترده ای در زمینه هایی نظیر کشتی سازی و ساخت لوله های قطور خطوط انتقال نفت و گاز دارند.
در طی 40 سال اخیر تغییرات زیادی در نحوه طراحی لوله های خطوط انتقال نفت و گاز به وجود آمده است. و به این ترتیب تمایل به استفاده از لوله های قطورتر و با قابلیت تحمل فشارهای بالاتر افزایش یافته است تا بازدهی انتقال افزایش یابد. برای این منظور استفاده از فولادهایی با استحکام و تافنس بالا نیاز می باشد.
مهمترین مساله در خطوط لوله انتقال نفت و گاز، انتقال حجم بیشتر در کوتاهترین زمان ممکن می باشد. به منظور برطرف کردن این نیاز، فولاد خط لوله باید دارای استحکام و تافنس بالایی باشد.این فولادها اصولا همان فولادهای کربن – منگنزی هستند که با افزودن مقادیر کم عناصر میکروآلیاژی استحکام آن ها افزایش یافته است.
مشخصات آن دسته از این فولادها که در ساخت لوله های انتقال نفت و گاز مورد استفاده قرار می گیرند توسط انستیتو نفت آمریکا (American Petroleum Institute) استانداردسازی شده است. مقاومت تسلیم بالا، ازدیاد طول نسبی بالا، چقرمگی بالا و دمای انتقال شکست نرم به شکست ترد پایین از ویژگی های اصلی این فولادها است.
بررسی فولادهای API
فولاد خط لوله معمولا به صورت جوشکاری شده یا بدون درز و در محدوده اندازه بین 3 میلی متر (0.125 اینچ) قطر اسمی تا 1.42 متر (56 اینچ) قطر خارجی واقعی ساخته می شود. این نوع فولاد اساسا برای انتقال نفت و گاز به کار می رود. فولاد خط لوله یا لوله انتقال تحت استاندارد API با مشخصات 5L و CSA ساخته شده و بر اساس حداقل استحکام تسلیم (برحسب ksi) نام گذاری می شود.
در فرآیند جوشکاری این لوله ها، ابتدا ورق به صورت استوانه در آمده و درز طولی یا مارپیچ آن به وسیله یکی از فرآیندهای جوشکاری مقاومت الکتریکی، جوشکاری پیوسته، جوشکاری ذوبی و جوشکاری قوسی زیرپودری دو طرفه جوشکاری می شوند.
مزایا و کاربرد لوله های API سپاهان
- قابلیت استفاده در خطوط طولانی نفت و گاز و آب به دلیل هزینه پایین
- مقاومت به پیشرفت ترک در خطوط لوله
- قابلیت استفاده در سیستم های ترش
لوله گاز API سپاهان
لوله های API سپاهان در دو نوع توکار و روکار تولید می گردد و برای مصارف خانگی تحت استانداردهای API 5L و ملی IRIS 3574 استفاده می شود.
این لوله ها با برند ثبت شده مانیس گاز جایگزین لوله های مانیسمان برای لوله کشی های توکار شده است. لوله سپاهان در سایزهای 1.2 تا 6 اینچ و در انواع سبک و سنگین API تولید و روانه بازار مصرف می گردد.
درباره برند
لوله API سپاهان تولیدی برند سپاهان محصولی به روز شده از لولههای انتقال گاز و نفت است, که جایگزین مدلهای قدیمی که با نام مانیسمان نیز شناخته میشد، شده است. استفاده از مواد فولادی در ساخت لوله های انتقال گاز خانگی باعث شد تا سپاهان نیز با ثبت برند مانیس گاز، برند لوله API را به ایران معرفی نماید.
محصولی که با داشتن بالاترین استانداردهای جهانی و داخلی، کیفیتی عالی در این صنعت به نمایش گذاشته است.شرکت صنعتی سپاهان از سال۱۳۵۲ تأسیس و فعالیت خود را در صنایع فولادی آغاز کرده است.
کارخانه تولید لوله و پروفیل این مجموعه بزرگ نیز که برند لوله API سپاهان زیرمجموعه آن محسوب میشود. از سال ۱۳۸۳ به صورت جدی وارد بازار ایران شده و از این سال شاهد شکوفایی این برند در ایران می باشیم.
استفاده از فولاد، صنعت لوله سازی در ایران را با کیفیت جهانی این صنعت برابر نموده است . اکنون کارخانههای ملی از نظر کیفیت، محصولاتی مشابه با نمونههای خارجی را روانه بازار مینمایند. نیاز کشور به داشتن خط لوله هایی برای انتقال بیشترین حجم نفت و گاز در کمترین زمان باعث شد تا ایده تولید لوله API سپاهان را شاهد باشیم.
منظور از API چیست؟
موسس نفت آمریکا (American petroleum institute) را به اختصار API میگویند.
در ساخت و ساز ساختمانی یکی از مهمترین و ارزشمندترین تاسیسات آن، لوله کشی میباشد.بر همین اساس برندهای مختلف شروع به تولید انبوه این محصولات کردهاند.شرکت سپاهان یکی از شرکتهای موفقی است که به تولید لوله گازی API پرداخته است.
مطمئناً برای یک بار هم شده اسم لوله گاز سپاهان API را شنیدهاید.
پرکاربردترین لولههای گاز
بیشترین کاربرد لوله گاز سپاهان در مصارف خانگی است.
از آنجایی که این لولهها یکی از مهمترین و پرکاربردترین متریال مورد استفاده در صنعت میباشد، از این رو قیمت آن هر چه که باشد باید پرداخت شود.
زیرا استفاده آن از وقوع بسیاری از صدمات و آسیبهای جبران ناپذیر جلوگیری میکند.فقط شرط خرید و استفاده از آن، کیفیت آن میباشد.
به طور کلی برای استفاده از چنین متریالهایی، قبل از اینکه به قیمت آن توجه کنید به مواردی همچون: استانداردهای لوله، و همچنین گواهینامههایی که از محل تولید خود کسب کرده است توجه نمایید.
و همین طور پیشنهاد میکنم حتماً از کیفیت لوله های API سپاهان اطمینان حاصل نمایید.
گرید لوله
گرید لوله در واقع توضیح دهنده متریال یا جنس لوله میباشد. استانداردهای مختلف، تعاریف مختلفی برای جنس لوله های آب، نفت و گاز تعریف کرده اند. هر گرید لوله، ترکیب شیمیایی، خواص مکانیکی و شیمیایی و در نتیجه کاربرد و مشخصات منحصر به فرد خود را دارد.
استاندارد API 5CT
استانداردهای API 5CT مشخصات الزامی گریدهای API لوله های فولادی مورد استفاده در جداره و مغزی چاه را مشخص میکند. این استاندارد معادل با استاندارد ISO 11960 میباشد. در این استاندارد، گریدهای لوله های فولادی به دسته های زیر تقسیم بندی میشوند.
H40، J55، K55، N80-1، L80-Q، L80-9Cr، L80-13Cr، C90-1، T95-1، C110، P110 و Q125
انتخاب فولاد مورد استفاده در هر سیستم وابسته به شرایط کاری میباشد. در سیستم های نفت و گاز طبیعی، زمانی که مقدار بسیاری کمی از هیدروژن سولفید (H2S) به صورت محلول حضور داشته باشد، شرایط سرویس ترش نامیده میشود. گاز هیدروژن سولفید علاوه بر اینکه برای سلامتی انسان و سایر موجودات زنده خطرناک میباشد, به طور قابل توجهی عملکرد لوله های فولادی را تحت اثر قرار میدهد.
حضور هیدروژن سولفید و اثر منفی آن بر فولاد منجر به ترک خوردگی همراه با تنش (SCC ) میشود. با توجه به شرایط کاری نامناسب در حضور هیدروژن سولفید، گریدهای فولادی API باید با دقت بیشتری انتخاب شوند.
کنترل پارامترهای بحرانی مانند ریز ساختار، ترکیب شیمیایی، عملیات های حرارتی حین فرآیند منجر به افزایش یافتن مقاومت به ترک خوردن در اثر خوردگی توام با تنش ناشی از حضور هیدروژن سولفید میباشند. این گریدهای اختصاصی، به طور قابل توجهی مقاومت فولادهای API را افزایش داده و مطابق با استانداردهای NACE TM 0177 و IRP 1.8 تولید میشوند.
گریدهای لوله های API سپاهان قابل استفاده در شرایط معمول سرویس
API H40: متریال متداول مورد استفاده در خطوط لوله بر اساس مشخصات تعیین شده در استاندارد API 5T میباشد.
API J55: این فولاد نیز مورد استفاده زیادی در خطوط لوله داشته، و شباهت زیادی به گرید API K55 دارد، اما گرید J55 تنش تسلیم کمتری نسبت به K55 دارد.
API K55: این گرید بیشترین استفاده را در جداره های چاه داشته و مطابق با الزامات API 5CT ساخته و مورد استفاده قرار میگیرد.
API N80 TYPE I: گرید ارزان قیمت قابل جایگزینی با گرید API N80 کوئنچ و تمپر شده (دیواره هایی با ضخامت کمتر از inch 0.5) میباشد. انرژی جذب شده از تست ضربه میبایست شرایط API SR16 را برآورده کرده که کمتر از انرژی جذب شده برای فولاد N80 کوئنچ و تمپر میباشد.
API N80 Q: متریال ساخته شده مطابق با استاندارد API 5CT بوده و میبایست کوئنچ و تمپر شود.
API R85: گرید API با الزام استحکام تنشی در محدوده گریدهای T95 و USS C95 میباشد. با این تفاوت که الزامی برای سختی آن در استاندارد تعیین نشده و مطابق با استاندارد نیازی به انجام آزمون برای بررسی خوردگی توام با تنش سولفیدی نمیباشد, و به همین دلیل برای استفاده در چاه های ترش توصیه نمیشود.