دانستنی ساختمان و صنعت

انواع شیر فلکه و دسته بندی آنها (بخش 1)

انواع شیر فلکه
انواع شیر فلکه : بطور کلی شیرفلکه ها که وظیفه قطع و وصل و تنظیم دبی جریان سیالات را بعهده دارند دارای کاربردهای وسیع و مهمی در صنایع مختلف از جمله صنعت تاسیسات می باشند. شیرفلکه های مکانیکی که در موتورخانه ها استفاده می شوند معمولاً از نوع شیرهای دروازه ای، کف فلزی و شیرهای یکطرفه، که از انواع برنجی (اتصال دنده ای) و یا چدنی(با اتصال فلنجی) در سایزهای مختلف می باشند. در این مقاله با ما همراه باشید.(بازرگانی پایپ تهران)

شیرفلکه های مورد مصرف در موتورخانه ها از نظر سایزبندی از سایز 3/8 اینچ(شیرهای سماوری) تا سایزهای بزرگتر (بر اساس ظرفیت موتورخانه) مورد استفاده قرار می گیرند.

انواع دیگر دسته بندی شیرفلکه های نیز طبق فشار کار، دمای کار و یا حتی سیال عامل موردنظر در صنعت و تاسیسات قابل تعریف می باشند.
شیرفلکه های صنعتی از نظر جنس به انواع شیرفلکه برنجی، شیرفلکه چدنی، شیرفلکه آلومینیومی، شیرفلکه پلیمری و شیر فلکه فولادی و … تقسیم بندی می شوند.

همچنین شیرفلکه های صنعتی با توجه به سایز و جنس از نظر نوع اتصال به انواع شیرفلکه رزوه ای، شیرفلکه جوشی، شیرفلکه فلنجی، شیرفلکه جوش پلاستیک نیز تقسیم می شوند.

شیرفلکه ها را از نظر نوع عملکرد نیز میتوان به انواع شیرفلکه مکانیکی با تنظیم دستی و یا تنظیم اتوماتیک و از نظر سیستم عملکرد به انواع شیرفلکه برقی و مکانیکی تقسیم بندی نمود.

نکات قابل اهمیت در طراحی و ساخت شیرفلکه

  1. نیروی راه انداز وتجهیزات خاص راه اندازی
  2. ارتعاش شیرفلکه ها
  3. کاویتاسیون
  4. تاثیر در جریان
  5. میزان تحمل فشار
  6. آب بندی و موادمصرفی درآب بندها
  7. سهولت تعمیرو نگهداری و نصب وتنظیم آنها
  8. حوضچه های آرامش

شیرفلکه های موتورخانه را می توان ازنظر کاربرد به انواع زیر تقسیم بندی نمود:

  1. شیرفلکه های مسدود کننده جریان (شیرهای کشویی – بشقابی – پروانه ای)
  2. شیرفلکه های رهاکننده (شیرهای اطمینان)
  3. شیرفلکه های تنظیم دبی عبور سیال (شیرهای سوزنی – بشقابی – زاویه دار)
  4. شیرفلکه های یکطرفه (سوپاپی – دروازه ای)
  5. شیرفلکه های هواگیری (دو روزنه – تک روزنه)

شیرفلکه های سماوری (PLUG OR CLOCK VALVES )

شیرفلکه های سماوری برای جریانهای کم می باشند و بصورت سه راهه ساخته می شوند، شیرفلکه های پیسوار از انواع شیرفلکه های سماوری هستند.

این نوع شیرفلکه ها تشکیل شده از میله ای که درمیان شیرفلکه حفره ای برای عبور جریان آب به وجود آورده شده است و در میان یک محفظه ای که در سطح داخلی شیرفلکه ماشین کاری و پرداخت شده٬ قرار گرفته است.

این نوع شیرفلکه ها نیز مانند شیر دروازه ای مقاومت بسیار کمی در مقابل جریان آب به وجود می آورند. برای باز و بسته کردن شیر سماوری فقط کافی است دسته شیرفلکه را به اندازه 90 درجه بگردانیم.

معمولاً شیرهای سماوری به عنوان وسیله کنترل دو حالته (قطع/ وصل) استفاده می شوند. زیرا (۱) نسبتا ارزان هستند٬ (۲) وقتی تنظیم شوند در همان وضعیت باقی می مانند و (۳) کارکنان می توانند وضعیت باز یا بسته بودن شیرفلکه را به وضوح مشاهده نمایند.

اگر مساحت سطح روزنه شیرفلکه(ORIFICE) برابر با مساحت سطح مقطع لوله باشد٬ از بازده شیر سماوری به عنوان یک وسیله کنترل کننده جریان٬ کاسته خواهد شد.

شیرفلکه های سماوری

شیرفلکه های کروی (GLOBE VALVES)

شیرفلکه های کروی

نام شیر فلکه های کروی اسم کروی را از روی شکل ظاهری بدنه خود که کروی شکل است گرفته و ساختمان داخلی شیرفلکه طوری است که مایع از نقطه ورود به شیر تا خروج از شیرفلکه 180 درجه تغییر جهت می دهد.

ساختمان دریچه و نشیمنگاه شیرفکه کروی طوری است که به مجرد برقرار شدن جریان تماس آنها با هم قطع می شود. همچنین باز نبودن کامل شیرفلکه کروی موجب فرسودگی شیرفلکه نمی شود.

ولذا از شیرفلکه می توان برای تنظیم و کنترل جریان استفاده کرد. متناسب بودن تعداد دور دسته شیرفلکه با حجم مجرای خروجی مایع کار تنظیم مقدار جریان را با دست آسان می سازد.

از مشخصات شیرفلکه های کروی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • شیرفلکه کروی جهت جریان سیال بر خلاف شیر کشویی تغییر می کند.
  • شیر فلکه کروی تغییر جهت جریان سیال ایجاد تلاطم می نماید.
  • شیر فلکه کروی تلاطم افت فشار را افزایش می دهد.
  • در شیر فلکه کروی افت فشار بیشتر از شیر کشویی می باشد.
  • در شیرفلکه کروی به محض قطع اتصال صفحه انتهایی ساقه و نشیمنگاه سیال کاملا جریان می یابد.
  • در شیرفلکه کروی فرسودگی به علت اصطکاک خیلی کمتر از شیر کشویی می باشد.

مطالب خواندنی : لوله مانیسمان چیست و کاربرد آن در صنعت چه می باشد؟

یکی از انواع شیرفلکه های کروی شیرفلکه کروی زاویه ای می باشد که در آن تغییر جهت سیال کمتر از شیرفلکه کروی معمولی می باشد و تلاطم سیال در شیرفلکه کروی زاویه ای کمتر از شیرفلکه کروی معمولی است.

در آخر در مورد شیرهای کروی باید گفت که این نوع شیرفلکه برای کنترل سیال طراحی شده است و بعلت تغییر ناگهانی مسیر سیال، باز کردن و بستن شیر، خیلی سریعتر انجام می شود.

درضمن باید گفت که مواد مختلف که در ساخت شیرفلکه ها به کار می رود در دسترس می باشد. و تعمیرات شیرفلکه ها از شیر کشویی کمتر و سهلتر می باشد به طوری که تعمیر شیرفلکه های کروی بدون خارج کردن شیرفلکه ها از مسیر لوله کشی امکان پذیر می باشد و جنس شیرفلکه اغلب از نیکل یا فولاد زنگ نزن می باشد.

شیرفلکه زاویه ای (Angle Valve)

شیرفلکه زاویه ای
این نوع شیرفلکه همان شیر کروی است٬ با این تفاوت که یک زاویه 90 درجه بین ورودی و خروجی شیرفلکه وجود دارد. این نوع شیرفلکه نسبت به شیرفلکه کروی افت فشار کمتری ایجاد می کند و نیز به علت شکل مخصوص شیرفلکه٬ در مصرف اتصالات لوله کشی و همین طور وقت مورد نیاز برای نصب صرفه جویی می کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *