با تغییرات عمده با پیشرفت تکنولوژی و نسل جدید ساختمانها که تاکید بر سبک سازی دارد، لذا ضخامت جداره ها و دیوارها به حداقل رسیده و در نتیجه بحث هدر رفت حرارت به وجود آمد. بنابراین به منظور کاهش هزینه ایجاد گرما و سرما، راهکار استفاده از عایق حرارتی در پوسته ساختمانها باعث شد ضریب هدایت حرارتی مجموعه را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. پایپ تهران سعی دارد کلیات مربوط به عایق لوله و انواع آن را در این مقاله تفسیر کند.
وظیفه عایق لوله چیست؟
بطور کلی میتوان گفت که عایق حرارتی سه وظیفه دارد:
۱. کاهش قابل توجه انتقال حرارت انرژی گرمایی به سطح سیستم لوله‌کشی و از آن (حفظ حرارت)
2. جلوگیری از تشکیل و جمع شدن رطوبت در سطح سیستم لوله‌کشی در اثر انجماد در سطوح سرد (عایق سرما).
3. جلوگیری از تماس بالقوه آسیب‌رسان پرسنل با سطح سیستم لوله‌کشی در معرض تماس (محافظت اشخاص).
همچنین استفاده از عایق حرارتی مزایای دیگری به همراه دارد که میتوان به آن اشاره داشت:
- عایق لوله کنترل دمای فرایند را تسهیل میکند.
- عایق لوله سبب جلوگیری از جریان بخار و انجماد آب در سطوح سرد میشود.
- استفاده از عایق لوله راندمان عملیاتی سیستمهای گرمایشی/سرمایشی، قدرت و فرآیند آن را افزایش میدهد.
- سیستمهایی که مجهز به عایق لوله هستند سبب کاهش آسیب در هنگام حوادثی مثل آتش سوزی خواهد شد.
- عایق لوله تا حد قابل توجه ای باعث کاهش انتشار آلاینده ها به جو زمین میشوند.
- مقاومت در برابر آتش، ضد حریق بودن و عایق صوتی (برای جذب لرزش) که بر اساس مشخصات پروژه/الزامات ITB انجام میشود.
انواع عایق لوله
بطور کلی عایق لوله انواع مختلفی و همچنین از جنسهای مختلفی تولید و به بازار ارایه شده اند و میتوان پرکاربردترین آنها را به شرح زیر دسته بندی کرد:
عایق پشم معدنی (Mineral wool)
پشم معدنی از ریسیدن مواد معدنی ایجاد میشوند و در حقیقت الیاف معدنی هستند که از اتصال دهنده های آلی به یکدیگر ایجاد میگردند. این پشم ها قادر به کار در دمای بالا میباشند و نمره و رتبه خوبی در برابر آتش کسب کردند. از پشم معدنی بیشتر در انواع لوله کشی به خصوص لوله های صنعتی که در دمای بالا کار میکنند استفاده میشود.
عایق پشم شیشه (Glass wool)
پشم شیشه از الیاف شیشه جهت عایق تولید شده است و میتوان گفت که مشابه پشم معدنی میباشد که در آن رشته های غیرآلی فیبر شیشه با یک باند به هم وصل شده اند. همچنین میتوان از پشم شیشه جهت عایق حرارتی و صوتی بهره گرفت.
عایق پشم سنگ
عایقی که از سنگهای طبیعی سیلیس دار تولید شده است را اصطلاحا عایق پشم سنگ میگویند. پشم سنگ از عبور الیاف سنگ مذاب از میان بخار آب یا هوای گرم ساخته میشود. دمای حد کاربرد آن ۸۵۰ درجه سانتی گراد است. کاربرد پشم سنگ، همانند پشم معدنی است.
فوم های الاستومری انعطاف پذیر (Flexible elastomeric foams)
به عایق های لاستیکی انعطاف پذیر که بر پایه لاستیک NBR یا EPDM ساخته شدند فوم های الاستومری انعطاف پذیر میگویند. خواص این فوم ها در استقامت و مقاوت بالایی هست که در برابر بخار آب دارند و نیاز به تجهیزات اضافی برای جلوگیری از ایجاد بخار آب نیست. بصورت کلی این مقاومت بالا در برابر بخار به فوم های الاستومری قابل انعطاف اجازه میدهد که بتواند از ایجاد میعان روی سطوح لوله ها و درنتیجه از خوردگی و زنگزدگی در لوله جلوگیری نماید. از دیگر ویژگی این عایقها میتوان مقاوم بودن در برابر پاره شدن در شرایط سخت محیطی را اشاره داشت به همین جهت از عایق های الاستومری به طور گسترده در لوله کشی تهویه هوا استفاده شده و کاربرد زیادی دارد.
شرایط عایق کاری در ساختمان و لوله کشی
در ابتدا بایستی جنس عایق و روکش آن مطابق با شرایط محل و نوع کاربری آن بررسی شود که پایپ تهران ارایه کننده انواع فوم و عایق در این زمینه منبع مفیدی جهت اخذ مشاوره و خرید آمادگی دارد تا با کارفرمایان و پیمانکاران همکاری داشته باشد. در زیر چند مورد بصورت تیتر وار از شرایط به کارگیری عایق ذکر میگردد.
- عایق کاری در بخشهایی از لوله که از دیوار آتش عبور میکرد نباید استفاده شود.
- در فضاهایی که لوله در معرض یخ زدگی میباشد، باید ضخامت عایق با روشهای اصولی و مهندسی بررسی و مورد تایید باشد
- در سیستمهای لوله کشی که دمای داخلی سیال بین 12.8 تا 40 درجه سانتیگراد میباشد نیاز به عایق کاری نیست
- در ساختمان هایی که انتقال گرما از جدار بدون عایق لوله، مقدار کل انرژی مورد نیاز ساختمان را افزایش نمیدهد عایق کاری لازم نیست